ROCZNICA UCHWALENIA KONSTYTUCJI 3 MAJA 1791 R. ORAZ DZIEŃ FLAGI

Dn. 3 maja 1791 r. Sejm Czteroletni uchwalił Konstytucję (Ustawę Rządową), która reformowała ustrój Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Konstytucja 3 Maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie ustawą zasadniczą.

Sejm Czteroletni (Wielki) obradował w Warszawie w latach 1788-1792. W trakcie jego obrad przeprowadzono stopniowo reformy społeczne i polityczne, zmierzające do uzdrowienia ustroju państwa i ratowania jego niepodległości oraz ułatwienia rozwoju gospodarczego. Reformy stanowiły owoc współpracy stronnictw patriotycznego i królewskiego (dworskiego).

Najważniejszą uchwałą Sejmu Czteroletniego była Konstytucja 3 Maja 1791 r., zwana też „Ustawą Rządową”. Jej tekst opracowali król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki, ksiądz Scipione Piattoli, marszałek sejmu Stanisław Małachowski i ksiądz Hugo Kołłątaj.

Konstytucja zlikwidowała podział państwa na Koronę i Litwę, zniosła „liberum veto” na rzecz decydowania większością głosów, wprowadziła tron dziedziczny zamiast wolnej elekcji, zakazała konfederacji. Wzmocnieniu uległ rząd, zwany Strażą Praw. Konstytucja osłabiła pozycję magnaterii, zwiększyła uprawnienia mieszczan, a chłopów objęła „opieką prawa i rządu krajowego”.

Reformy Sejmu Czteroletniego i sama Konstytucja z powodu zdrady niektórych magnatów i napaści Rosji na Rzeczpospolitą w 1792 r. utrzymały się zaledwie kilkanaście miesięcy. Później nastąpiły rozbiory i nasze państwo zniknęło z map Europy.

Niezależnie jednak od dalszych losów Rzeczypospolitej sama Konstytucja stanowiła dowód, iż pod koniec XVIII w. szlachta polska przeżyła pozytywną przemianę po czasach saskich. Posłowie, którzy głosowali za Konstytucją, pokazali światu, że Polacy potrafią samodzielnie naprawiać państwo, współpracować ze sobą pomimo różnic politycznych i rezygnować z części swoich praw dla dobra Ojczyzny.

Dn. 2 maja obchodzimy Dzień Flagi, która obok herbu i hymnu stanowi jeden z symboli narodowych.

Biało-czerwone barwy narodowe określiła uchwała Sejmu Królestwa Polskiego z 7 lutego 1831 r. Barwy flagi związane są z herbem Polski: górna strefa ma barwę Orła (biel), a strefa dolna – barwę pola tarczy herbowej (czerwień).

W związku z obchodami Dnia Flagi i rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja wywieśmy flagi w oknach i na balkonach, by zademonstrować swoją tożsamość narodową.

oprac. mgr Rafał Kutryba

Uchwalenie Konstytucji 3 Maja 1791 r. na Zamku Królewskim w Warszawie

Tekst Konstytucji 3 Maja (rękopis i wersja drukowana)